Gribe Karşı Hazırlıklı Olun

Grip mevsimi yaklaşıyor. Bazı durumlarda "öldürücü" bile olabilen gripten korunmanın tek yolunun aşılanma olduğuna dikkat çeken uzmanlar, aşının yararlı olması için salgın başlamadan önce yapılması gerektiğini, uygun başlangıç zamanının ise Eylül ? Ekim ayları olduğunu belirtiyor.

Grip virüslerinin neden olduğu akut bir solunum sistemi hastalığı olan grip, alt ve üst solunum yollarını tutarak, genellikle ateş, baş ağrısı ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Bu hastalıkla, geçmişte çeşitli yollarla savaşılmasına rağmen gribin henüz tam anlamıyla tedavi edilmediği bilinen bir gerçek. Halen gripten korunma yollarının başında ve en etkili yöntem olarak aşılanma geliyor.

İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Selim Badur, aşının yararlı olması için salgın başlamadan önce yapılması gerektiğini, uygun başlangıç zamanının ise Eylül-Ekim ayları olduğunu belirtiyor. Prof.Dr.Badur ayrıca aşıyla kişilerin yıl boyunca korunmuş olacağını ancak gribe neden olan virüsler her yıl değiştiği için her yıl yeniden aşı yaptırmak gerektiğini açıkladı.

Toplumdaki her yaştan bireyin aşılanabileceğini, ancak risk grubundaki kişilerin, sağlık çalışanlarınının, risk grubu bakıcılarının ve aile yakınlarının aşılanmaları gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Badur buna karşın yumurta alerjisi olanlara grip aşısı yapılamayacağı konusunda uyardı.

Aşılama gribe bağlı ölümlerde azalmayı sağlamanın yanısıra işe ve okula devam sürelerindeki kayıpları ve ilaç harcamalarını belirgin şekilde azaltıyor. Son yıllarda grip aşısı yaptıranların sayısında hızlı bir artış gözleniyor. 1989 yılında dünyada grip aşısı yaptıranların oranının yüzde 33?den 1997?de 65.5?e yükselmesi dikkat çekiyor.

Grip Nedir?

Grip, Influenza denilen virüsün, solunum yoluyla insan vücuduna girerek özellikle sonbahar sonu, kış ve ilkbahar başında salgınlara neden olduğu bir infeksiyon hastalığıdır. Grip enfeksiyonu toplumun yüzde 1?ini etkileyen önemli bir sağlık sorunudur. Toplumun yüzde 10?undan fazlasını etkilemesi ise bir grip salgını anlamına geliyor. Grip, tüm dünyada, işe devamsızlığın yüzde 10?undan sorumlu enfeksiyondur.

Grip, daha önceden de bilinmesine rağmen aslında 1918 yılında yol açtığı büyük salgınla gündeme oturmuş bir hastalıktır. İspanyol gribi nedeniyle 1918 yılında yaklaşık 20 milyon kişi öldü. Daha sonra da daha ufak çapta salgınlar görüldü. Örneğin, 1957 yılında Asya gribi diye bilinen, 1968 yılında Hong Kong gribi diye bilinen grip salgınları oldukça büyük sayıda insan topluluklarını etkiledi.
1957-1985 yılları arasında ortaya çıkan 16 salgının her birinde ABD?de 10 bin-40 bin arasında ölüm vakası kaydedilmiştir.

Nasıl bulaşır?

Grip de nezle gibi, hasta kişilerin bulunduğu ortamlarda, hapşırma ve öksürme yoluyla ve virüs bulaşmış ellerle temas (örn.tokalaşma) sonrasında kolaylıkla bulaşır.

Enfekte olanlar enfeksiyon başlamadan 2 gün öncesinden başla***** semptomlar başladıktan 7 gün sonrasında kadar virüs yayarlar. Bu süre içinde duyarlı kişiler için enfekte olma riski yüksektir. Dünya nüfusunun tahmini olarak yüzde 10?u ila yüzde 20?si her yıl gribe yakalanmaktadır.
Risk Grupları

Küçük çocuklar ve 65 yaşından büyük olan kişiler en önemli risk grubunu oluşturmaktadır.

Bunların dışında uzmanlar özellikle;

* Şeker hastaları
* Astım ve kronik akciğer hastalığı olanlar
* Transplantasyonlu organ nakli yapılmış hastalar
* Böbrek hastaları
* Bakımevlerinde ve huzurevlerinde kalanlar
* Bağışıklık sistemini baskılayıcı tedavi gören kişiler
* Anne adayları (gebeliğin 3. ayından sonra)
* 6 aylık veya daha büyük bebeklere de grip aşısı yaptırılması gerektiğini kaydediyorlar.

Yapılan analizler sonucunda Türkiye?de bu gruptaki hasta sayısının 10 milyon olduğu belirlenmiştir.

Grip Hastalığının Belirtileri

* Ateş
* Titreme
* Baş, sırt, kol ve bacaklarda ağrı
* Boğaz ağrısı ve kuru öksürük
* Halsizlik
* İştah kaybı
* Kas ve eklem ağrısı
* Bulantı
* Gözlerde yanma
* Burun aktıntısı
* Grip, solunum hastalığı veya diğer kronik rahatsızlığı olanlarda çok ciddi durumlara yol açabilir.

Grip Başka Hastalıklara da Neden Olur

Bütün üst solunum yollarında infeksiyonlara neden olan virüsler gibi, influenza, yani grip etkeni olan virüsler, sadece gribal infeksiyon tablosuyla sınırlı kalmaz;
* Farenjit
* Larenjit
* Sinüzit
* Orta kulak iltihabı da yapabilir.
* Sağlıklı insanlarda grip, 1 hafta içerisinde kendiliğinden iyileşir. Ancak bazı kişilerde, örneğin kronik hasatalık nedeniyle vücut direnci zayıf durumda olanlarda, kalp-akciğer hastalığı olanlarda, yaşlılarda, şeker hastalarında, pnömoni (zatürre), meningoensefalit (beyin iltihabı), miyokardit (kalp kası iltihabı) gibi ciddi ve ağır seyredip ölümle sonuçlanabilecek hastalıklar görülebilir.

Gribin Ekonomik ve Sosyal Sonuçları

Üretkenliğin kaybedilmesi ile ortaya çıkan işgücü kaybı
Küçük çocukların anne ve babalarından çocuklara geçebilecek enfeksiyon riski
Çalışanların işlerine gidememelerinden kaynaklanan ekonomik maliyetler
Yalnız yaşayan çocuklu kadınların hem işlerinden kalmaları, hem de çocuklarının karşı karşıya kaldıkları riskler

Gripten Korunma Yolları

Gripten korunmanın en başta gelen yöntemi grip aşılarıdır. Grip aşısı, özellikle hastalığa yakalanma ve sonrasında oluşabilecek hastalıklar yönünden risk taşıyan Yüksek Risk Grubu'ndaki kişilere faydalıdır.

GlaxoSmithKline tarafından üretilen grip aşısı Fluarix?in bileşimi ve suşları güncel grip mevsimi için Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenmektedir. Fluarix, Dünya Sağlık Örgütü?nün biyolojik maddeler ve grip aşıları ile ilgili gereklerine ve Avrupa Farmakopesi?nin grip aşıları ile ilgili gereklerine uygundur. Erişkinlerin ve bir yaşın üzerindeki çocukların gribe karşı korunmasında etkili olan Fluarix, uygulamaya hazır 0.5 ml?lik tek doz steril cam enjektör içinde kullanıma sunulmaktadır.

Her yıl Eylül sonu - Ekim aylarında tek doz şeklinde yapılmalıdır. Aşı ile koruyuculuk sağlıklı kişilerde %80'lere varmaktadır; yaş ilerledikçe koruyuculuk %50 - 60'lara inmekle birlikte hastalığın hafif geçirilmesi sağlanmaktadır.

Aşı uygulaması, erişkinlerde omuz kası içine veya cilt altına, 2 yaşın altındaki çocuklarda uyluğun ön-yan kısmına bir sağlık görevlisi tarafından yapılmalıdır. Her sene aşı içeriği değiştiğinden kişi o sene üretilen aşı ile aşılanmalıdır. Bu şekilde yapılan aşı, 1 yıl kadar gripten koruma sağlar. Aşı, embriyonlu yumurta kesesinden elde edilmektedir; bu nedenle yumurta allerjisi olanlar kullanmamalıdır.