Kuş gribinden basit önlemlerle korunmak mümkün. Konuyla ilgili en çok sorulan soru ise "tavuk eti yiyebilir miyiz?" İşte 10 soruda merak edilen her şey ve yanıtları.


Kuş gribinde ateş, halsizlik, boğaz ağrısı, öksürük, solunum güçlüğü ve zatürree gibi solunum sistemine ait belirtiler görülüyor. Kuş gribinden basit önlemlerle korunmak mümkün. Konuyla ilgili en çok sodrulan soru ise "tavuk eti yiyebilir miyiz?" Hastalık görülen bölgelerdeki hayvanlar asla yenmemeli. Diğer bölgelerde ise iyi pişmiş, kesim, temizleme, hazırlık aşamalarında enfeksiyon bulaşma riski olmayan kümes hayvanları rahatlıkla yenebilir.

1) Kuş gribi nedir?

- İnsan ve diğer canlı türleri gibi kanatlı hayvanlar da gribe yakalanabiliyor. Kuş gribinin 15 ayrı çeşidi var. Alarma yol açan ve Türkiye?de de tespit edilmiş olan ölümcül kuş gribi virüsü H5N1 ailesinden gelen virüs. Göçmen kuşlar -özellikle de yaban ördekleri- virüsün doğal taşıyıcıları. Kuş gribi virüsü en çok kümes hayvanlarını etkiliyor.

2) Hastalık hayvanlar arasında nasıl bulaşır?

- Göçmen kuşlar virüsü bağırsaklarında taşır, ama kendileri hastalığa yakalanmazlar. Enfekte kuşların salya, burun akıntısı ve dışkılarıyla doğrudan veya bu salgılarla kirletilen materyalle temas eden evcil kanatlı hayvanlar ise hastalığa yakalanabilir. Hastalık bu hayvanlar arasında hızla yayılır ve bütün sürünün ölümüyle sonuçlanabilir. Kuş gribinin kanatlı hayvanlardaki kuluçka süresi ortalama 3-5 gündür.

3) İnsanlara nasıl geçiyor?

- Kuş gribi, hasta ve hastalıktan ölmüş hayvanlarla yakın temas halindeki insanlara bulaşabilir. Bu hayvanların gözyaşı, burun akıntısı, boğaz akıntısı veya dışkısıyla temas edenler de hastalığa yakalanabilir. Ayrıca bu atıklarla kirlenen yüzeylerle temas etmek ya da havayı solumak da hastalığı insanlara bulaştırabilir. Virüs insana geçtikten 2-4 gün sonra hastalık ortaya çıkar.

4) Kuş gribinin belirtileri neler?

- Ateş, halsizlik, boğaz ağrısı, öksürük, solunum güçlüğü ve zatürree gibi solunum sistemine ait belirtiler görülür. Ender de olsa karın ağrısı ve ishale de rastlanabilir.

5) Virüsün bulaştığı herkes ölür mü?

- Zamanında teşhis edilip tedaviye başlansa bile ölüm riski yüzde 58?i buluyor.

6) Hastalık insandan insana bulaşıyor mu?

- Bu ihtimali doğrulayacak resmen açıklanmış ya da kanıtlanmış bilimsel bir veri yok. Ancak virüsün mutasyona uğrayıp bir salgına yol açmasından korkuluyor.

7) Kuş gribinin aşısı var mı?

- Henüz kesin sonuç veren bir aşı yok. Fakat kuş gribinin H5N1 türüne koruma sağlayan aşı prototipleri -ön ürünleri- üretilmeye başlandı.

8.) Tedavisi var mı?

- Oseltamivir ve zanamivir etken maddeli iki ilaç, piyasadaki isimleriyle "Tamiflu" ve "Relenza" kuş gribi virüsüne karşı etkili. Her iki antiviral ilacın ilk 48 saatte kullanılmasının yaşamsal önemi var.

9) Tavuk ve yumurta yiyebilir miyiz?

- Evet. İyi pişmiş, kesim, temizleme, hazırlık aşamalarında enfeksiyon bulaşma riski olmayan kümes hayvanları rahatlıkla yenebilir. Hastalık görülen bölgelerdeki hayvanlar ise asla yenmemeli. Yumurtaların kabuğu sabunlu suyla yıkanmalı ve 70 derecede en az 5 dakika pişirildikten sonra yenmeli.

10) Kuş gribinden korunmak için ne yapmalıyız?

Kanatlı hayvan yetiştiricileri eldiven, maske, gözlük takarak ve koruyucu elbise giyerek çalışmalı.

Eller sık sık bol su ve sabunla iyice yıkanmalı.

Kanatlı hayvan etleri ve yumurtaları, iyice pişirildikten sonra tüketilmeli.

Hasta veya ölmüş hayvanlarla temastan kaçınılmalı.

Kanatlı hayvanların salya, burun akıntısı, boğaz akıntısı, dışkısı gibi materyallerine veya bu materyallerle kirlenen yüzeylere temas edilmemeli.

Ölen kanatlı hayvanlar yakılmalı veya derin çukurlara gömülüp üzerine sönmemiş kireç dökülmeli.

Hastalıktan ölen insanlar da kireçlenerek gömülmeli.

Hastalığın görüldüğü yerlere seyahat edilmesi halinde, kanatlı hayvan çiftliklerinden ve pazarlarından uzak durulmalı.

Kuş gribi olduğu veya kuş gribinden öldüğü doğrulanmış hayvanlarla, koruyucu önlem almadan temas eden kişiler, hekim önerisiyle ilaç alabililer.

Kuş gribi için danışma adresleri

Kuş gribiyle ilgili bilgi almak isteyenler, bulundukları illerin sağlık il müdürlüklerine başvurabilir, 184?ü de arayabilirler. İnternetten aşağıdaki adreslerden yararlanabilir.

www.saglik.gov.tr